Sanatın Gizemi

 

 

Sanatın Gizemi

 

Sanatın gizemi var mıdır … ? Ya insanın gizemi; kendi kendinde saklı olan. Kendini bile kendinden alıkoyan. İnsanda açılması gereken bir gizli hazine, gayret isteyen, emek talep eden. Saklı bir yan. Kolaylıkla kendini açmayıp cilve yapan. Göstermek istemeyen belki de kendini sunmaktan korkan. Hatta çatışmaya giren. Meydan okuyan.

Nedendir bu insanın kendi kendine meydan okuması, baş kaldırması. İçinde çok mu değerli bir hazine saklamaktadır ki bu denli gizlensin.  Yoksa emek verilerek açılan, ulaşılanlar mı güzel oluyor ve değer kazanıyor. Neden korkuyoruz peki?  Cesaretimiz neden kırık. Oysaki Cesaret göstermek emek vermenin, değer kazandırmanın bir ifadesi. Kendine güvenmek için kararlılık şart. Bunlar zor mu geliyor bize yoksa bilinmezliklerde ilerlemek mi istemiyoruz. Durduğumuz yer mi en güvenli geliyor, durağanlıkta çürümek sanki önemli değil.  Sabır göstermek,  bilgiye ulaşmak, dürtülmek gerektiriyor belki de acı çekmeden olmuyor. Nerdeyse kıpırdamak istemiyoruz. Bilmiyor muyuz sabır ile bilgi ile yoğruldukça güzellikler açığa çıkıyor. Hepsi bizde başlıyor bizden yol alıyor. Üstelik kimsenin el falı bir diğerinin kine benzemiyor.

Her şey aslında düzensizlik ile başlıyor. Belirsizlik de cabası. Hayat bilinmezlikler üzerinden açılıyor. İç derinliklerimiz ise kaybolma alanlarımız. Dehlizler, labirentler, kör kuyular. Dolanmak dolaşmamak elde değil. Bütün bunlardan geçmek, bütün bunları aşmak için bilgi mi gerekli yoksa sağduyu mu? Bunu bile ayırt ederken zorlanıyoruz. Çatışkılar, çelişkiler kaçınılmaz. Peki, bizi dürtükleyen bir şeyler ola bilir mi… Merak, hayret, kuşku, hayaller…  Sezgi. İnat. Sabır. Güç. İrade. Bizi her zaman rahatsız eden, en derinden en içten basınç yapan, fışkırmak için fırsat kollayan zorlayan nedir. Bilim mi yapmalı, yoksa felsefeye mi dalmalı yoksa dine mi sardıralım. Belki de Dans etmek oyun oynamak en güzeli. Sanat. Aşk. Nefes.

Masumiyet nereye kadar saklı tutulabilir. Mabetler kutsalımızı ne kadar saklar. Sonsuza kadar cennet bahçesinin kuş cıvıltıları sürer mi? Kırgınlıklar, hüzün, acı, özlemler, sıkıntı hislerimiz bizi nerelerden koparır, bizi nerelere sürükler. Kaybolmak yoksa çok mu kolay. Ölüme yatılır mı?

Hangi dürtü bizi ayağa kaldırabilir. Yaratıcılık mı bizi beklemektedir yoksa biz mi onu bulmak zorundayızdır. Çaba yanında neleri de ister. Yanağımıza öpücük konduracak prens hangi yönden gelecektir. Yoksa kurbağanın yakışıklı prens olması için bizim mi onu öpmemiz gerekir. Hepsini biz öpelim bitsin gitsin.

Yerle göğü birleştirsek, içimizle dışımızı birbirine kavuşturur muyuz?

İç dünyamızı sanat ile dış dünyaya açarız. Ne kadar sadeleşir, saflaşırsak, aklımızı da ne derece gereksizlerden arındırırsak, o kadar sevgiye veya sanata yaklaşırız. Yaratmak özümüzün en derinlerinden çıkıp özgürlüğe kavuşmasıdır. İç dünyamız sonsuzluklara açılır, hayal gücüyle beslenir. Yumuşaktır, alıcıdır, kabuldedir. Hâlbuki dış dünyanın kuralları vardır, sınırlıdır, katıdır. Kaçınılmaz olaraktan bunların çatışmasını yaşarız. Sanat bunları birleştirir. Yumuşatır ve uyuma sokar. Sanat katman katman açılır, iç dünyamız tek tek dökülür. Kayıplardan bizi çıkartır, değiştirir ve dönüştürür. Yalnız bırakmaz her yerle, her şeyle, evrenlerle bağlı olduğumuzu sezdirir. Toparlar, bütünler.

Gözümüze en karmaşık gelen eserler bile, aslında karmaşayı, kargaşayı düzene getirir, bir biçime sokar, uyum estetik güzellik ortaya çıkar.

Bilim, felsefe bizi bizden alıp sonra tekrar bizi bize teslim eden âlemler. Mabet kutsalın sığınakları. Halvet. Sanat içimizin en derinlerinden fışkıran. Gizem. Yaşam. Biz.

 

 

İris Pala. Nisan – Mayıs 2020

Torba. Korona Günleri